روکش ایمپلنت pfm یکی از پرکاربردترین و قدیمی‌ترین انواع روکش‌هایی است که در دندانپزشکی ترمیمی مورد استفاده قرار می‌گیرد. بسیاری از مراجعانی که پس‌از نصب پایه ایمپلنت در مرحله انتخاب جنس تاج دندان قرار دارند، این روکش را که تعادل بسیار خوبی بین کیفیت، زیبایی و قیمت برقرار می‌کنند، برمی‌گزینند. در این مقاله به بررسی کامل این نوع روکش، مزایا و معایب، تفاوت آن با روکش زیرکونیا و نکات مراقبتی آن خواهیم پرداخت. اگر قصد انجام ایمپلنت را دارید، تا انتها با ما همراه باشید تا با آگاهی از این نکات بتوانید تصمیم مطمئن‌تری بگیرید.
روکش ایمپلنت pfm چیست؟
روکش pfm یا پرسلن متصل به فلز (Porcelain Fused to Metal)، یک کلاهک توخالی است که همراه با ایمپلنت به کار می‌رود و به قطعه پایه (اباتمنت) چسبانده می‌شود. این روکش ترکیبی از یک زیرساخت فلزی (معمولاً آلیاژهای کروم–کبالت یا نیکل) و یک لایه پرسلن یا سرامیک روی آن است که باعث می‌شود هم استحکام روکش‌های فلزی را داشته باشد و هم از زیبایی ظاهری روکش‌های پرسلنی بهره‌مند شود. روکش‌های pfm سال‌هاست که در دندانپزشکی استفاده می‌شوند و انتخاب محبوبی برای ایمپلنت‌های دندانی و روکش دندان‌های طبیعی به شمار می‌روند.
قیمت روکش پی‌اف‌ام چقدر است ؟
قیمت روکش ایمپلنت pfm بسته به عوامل مختلفی از جمله نوع فلز استفاده‌شده (فلزات پایه یا فلزات گران‌بها مانند طلا)، تعرفه کلینیک، دستمزد دندانپزشک و موقعیت جغرافیایی کلینیک متغیر است؛ اما در هر صورت، این روکش‌ها هزینه کمتری نسبت به روکش‌های تمام‌سرامیکی مانند زیرکونیا دارند.
مزایای روکش پی‌اف‌ام
از مزایای روکش pfm می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ظاهر زیبا: ازآنجاکه لایه بیرونی روکش PFM از پرسلن ساخته شده است، این نوع روکش از نظر زیبایی هیچ مشکلی ندارد. پرسلن را می‌توان متناسب با رنگ دندان‌های اطراف تنظیم کرد و همچنین ویژگی‌های بصری مشابه دندان طبیعی دارد؛
- دوام بالا: هم فلز و هم پرسلن، مواد بسیار مقاومی در دندانپزشکی هستند که می‌توانند به‌خوبی در برابر فشار جویدن و سایش سالیان طولانی مقاومت کنند؛ بنابراین روکش‌های PFM می‌توانند چند سال عمر کنند؛
- مقرون‌به‌صرفه: این نوع روکش نسبت به روکش‌های تمام‌پرسلن ارزان‌تر است، درحالی‌که هنوز هم از مزایای ظاهری مشابه بهره می‌برد.
معایب روکش پی‌اف‌ام
روکش pfm معایبی هم دارد که آگاهی از آن‌ها به شما در تصمیم‌گیری بهتر کمک می‌کند. این معایب عبارت‌اند از:
- خط تیره: با وجود لایه بیرونی پرسلنی، روکش PFM همچنان دارای هسته فلزی است. این فلز در لبه پایینی روکش دیده می‌شود. البته معمولاً لثه‌ها آن را می‌پوشانند؛ اما اگر لثه‌ها تحلیل بروند، این خط تیره قابل‌مشاهده خواهد بود؛
- احتمال بروز آلرژی: افرادی که به فلز حساسیت دارند یا آلرژی فلزی دارند، ممکن است نسبت به روکش PFM واکنش آلرژیک نشان دهند؛
- نیاز به تراش بیشتر دندان: برای قراردادن این نوع روکش، باید مقدار بیشتری از ساختار طبیعی دندان برداشته تا جا برای روکش فراهم شود. البته در مورد روکش ایمپلنت pfm، این مورد مصداق ندارد.
عمر روکش پی‌اف‌ام چقدر است؟
طول عمر روکش PFM معمولاً بین 10 تا 20 سال است. البته با مراقبت مناسب و رعایت بهداشت دهان و دندان، این مدت می‌تواند بیشتر هم شود. فاکتورهایی مانند محل نصب روکش، عادت‌های دهانی (مثلاً دندان‌قروچه) و کیفیت ساخت روکش هم در عمر آن نقش مهمی دارند. در کلینیک دکتر مهتری، روکش‌های PFM با بالاترین کیفیت تهیه می‌شوند تا ماندگاری بیشتری داشته باشند و رضایت مشتریان را جلب کنند.
تفاوت روکش پی‌اف‌ام و زیرکونیا در چیست؟
تفاوت کلیدی بین روکش زیرکونیا و روکش PFM در تعداد لایه‌ها و ترکیب مواد سازنده آن‌ها است.
روکش‌های زیرکونیا از یک ماده یکپارچه و بسیار مقاوم ساخته می‌شوند، درحالی‌که روکش‌های PFM از دو ماده تشکیل شده‌اند: یک لایه فلز در زیر و یک لایه سرامیک در سطح بیرونی.
این تفاوت در ترکیب مواد، تأثیر قابل‌توجهی بر عملکرد نهایی ترمیم دارد؛، برای مثال، روکش‌های PFM نرخ لب‌پریدگی و شکستگی بیشتری نسبت به زیرکونیا دارند و احتمال جداشدن لایه سرامیکی هم وجود دارد. دو دلیل اصلی برای این نوع شکست وجود دارد:
- لایه سرامیکی در این روکش‌ها به‌نسبت نازک است و همین باعث کاهش دوام آن می‌شود؛
- بین ویژگی‌های انبساط حرارتی فلز زیرین و سرامیک رویی تفاوت وجود دارد؛ به این معنی که این دو ماده هنگام ساخت با نرخ‌های متفاوتی منبسط و منقبض می‌شوند. این اختلاف حرارتی باعث ایجاد نقاط ضعف و نقص ساختاری در ترمیم نهایی، به‌خصوص در محل اتصال سرامیک و فلز می‌شود.
در مقابل، روکش‌های زیرکونیا از یک بلوک جامد زیرکونیا تراش می‌خورند و به‌شکل نهایی پخته (سینتر) می‌شوند. ماهیت یکپارچه این ماده باعث می‌شود که تمام بخش‌های روکش ویژگی‌های فیزیکی یکسانی داشته باشند و مشکلاتی که در روکش‌های PFM مشاهده می‌شود، در اینجا رخ ندهد.
علاوه‌براین، زیرکونیا مقاومت خمشی بسیار بالایی، تقریباً ۱۰ برابر بیشتر از سرامیک‌های لایه‌گذاری‌شده معمولی (مانند سرامیک فلدسپاتیک) دارد.
با وجود اینکه زیرکونیا به‌مراتب قوی‌تر از سرامیک‌های مورد استفاده در روکش‌های PFM است، این ماده یکپارچه یک نقطه ضعف هم دارد و آن این است که پل‌های زیرکونیایی با دهانه‌های بلند در نواحی با فضای عمودی محدود، ممکن است به‌مرور دچار شکست شوند.
علت این موضوع، حجم کم ناحیه اتصال دهنده پل (کانکتور) در این نواحی است. برای این نوع پل‌ها، معمولاً به دندانپزشکان توصیه می‌شود که از روکش‌های PFM استفاده کنند؛ زیرا ساختار فلزی زیرین آن‌ها در فضاهای فشرده و محدود، راه‌حلی بادوام‌تر فراهم می‌کند.
در جدول زیر می‌توانید تفاوت روکش زیرکونیا و روکش ایمپلنت pfm را در یک نگاه مشاهده و مقایسه کنید.
ویژگی‌ها | روکش زیرکونیا | روکش PFM (پرسلن متصل به فلز) |
ساختار | یک‌تکه (تک‌لایه)، از بلوک جامد زیرکونیا | دو لایه: فلز درونی + سرامیک بیرونی |
استحکام خمشی | بسیار بالا (حدود ۱۰ برابر سرامیک فلدسپاتیک) | استحکام پایین‌تر به‌علت نازکی لایه سرامیکی |
دوام و مقاومت | بسیار مقاوم در برابر شکستگی و لب‌پریدگی | مستعد شکست، لب‌پریدگی و جداشدن لایه سرامیک |
واکنش به تغییرات حرارتی | انبساط یکنواخت، بدون ایجاد تنش داخلی | انبساط متفاوت فلز و سرامیک و ایجاد نقاط ضعف |
زیبایی‌شناسی | عالی، شبیه به دندان طبیعی | خوب، اما ممکن است خط تیره فلزی در لثه نمایان شود. |
کاربرد در نواحی باریک (فضای محدود) | در پل‌های بلند ممکن است در نقاط اتصال دچار شکست شود. | عملکرد بهتر به‌دلیل وجود اسکلت فلزی |
حساسیت به دما و آلرژی | بدون حساسیت، مناسب برای افراد دارای آلرژی فلزی | ممکن است باعث حساسیت به فلز یا سرما/گرما شود |
طول عمر متوسط | ۱۵ تا ۲۰ سال یا بیشتر | ۱۰ تا ۲۰ سال |
انتخاب بین روکش زیرکونیا و روکش PFM بستگی به محل قرارگیری دندان در دهان، توصیه دندانپزشک و ترجیحات شخصی شما دارد. اگر به فلز حساسیت دارید یا زیبایی و دوام برایتان در اولویت است، روکش زیرکونیا گزینه مناسب‌تری هستند؛ اما اگر به‌دنبال قیمت مقرون‌به‌صرفه‌تر در کنار دوام مناسب هستید، روکش‌های PFM هم می‌توانند انتخاب‌های خوبی باشند.
مراقبت و نگهداری در روکش پی‌اف‌ام و زیرکونیا چگونه است؟
مراقبت از هر دو نوع روکش شامل رعایت بهداشت دهان، مسواک‌زدن دوبار در روز، استفاده از نخ دندان و مراجعات منظم به دندانپزشک است. بااین‌حال:
- در روکش‌های PFM، به‌ویژه باید مراقب شکستگی پرسلن و تجمع جرم در لبه‌های فلزی باشید؛
- در روکش‌های زیرکونیا، تمرکز بیشتر بر جلوگیری از ساییدگی دندان‌های مقابل است.
توصیه می‌شود هر ۶ ماه یک‌بار برای بررسی وضعیت روکش و سلامت لثه‌ها به دندانپزشک مراجعه کنید.
فرایند نصب روکش ایمپلنت PFM
برای نصب روکش pfm، مراحل زیر توسط دندانپزشک انجام می‌شود:
- بررسی شرایط دهان و لثه: دندانپزشک با تصویربرداری و معاینه، وضعیت پایه ایمپلنت و لثه را بررسی می‌کند؛
- قالب‌گیری دقیق: از ناحیه موردنظر قالب‌گیری می‌شود تا روکش به‌طور دقیق و بدون نقص ساخته شود؛
- ساخت روکش در لابراتوار: تکنسین‌های دندانپزشکی با استفاده از قالب، روکش PFM را با ابعاد و رنگ مناسب طبق آنچه که دندانپزشک از آن‌ها خواسته است، می‌سازند؛
- آزمایش و نصب نهایی: روکش ابتدا به‌صورت موقت و سپس به‌صورت دائم روی ایمپلنت نصب و تطابق آن با دندان‌های مجاور بررسی می‌شود.
در کلینیک دکتر مهتری، این مراحل با استفاده از دستگاه‌های دیجیتال و فناوری CAD/CAM انجام می‌شود که دقت بالایی در ساخت و نصب روکش ایجاد می‌کند.
نحوه مراقبت از روکش ایمپلنت PFM
مراقبت از روکش pfm شامل روتین مراقبت‌های روزانه دهان و دندان، به‌علاوه چند مورد مراقبت مخصوص ایمپلنت است. به‌طورکلی برای اینکه روکش شما به بهترین شکل ممکن حفظ شود، باید موارد زیر را رعایت کنید:
- مسواک‌زدن بادقت: از مسواک‌های نرم (Soft) استفاده و نواحی اطراف روکش را به‌خوبی تمیز کنید؛
- نخ دندان مخصوص ایمپلنت: نخ‌های مخصوص یا واترفلاسرها می‌توانند زیر لبه‌های روکش را پاک‌سازی کنند؛
- انتخاب‌های غذایی: مصرف خوراکی‌های سفت یا چسبنده مانند یخ، آجیل و کارامل می‌تواند به روکش آسیب بزند یا آن را لق کند. رژیم غذایی متعادل با محدودکردن غذاهای شیرین و اسیدی به افزایش طول عمر روکش کمک می‌کند؛
- مراجعه منظم به دندانپزشک: چکاپ‌های دوره‌ای به تشخیص زودهنگام مشکلات احتمالی کمک می‌کند؛
- پرهیز از دندان‌قروچه: در صورت داشتن عادت دندان‌قروچه، استفاده از نایت‌گارد (محافظ شبانه) توصیه می‌شود.
سخن پایانی
روکش ایمپلنت pfm با ترکیب استحکام فلز و زیبایی پرسلن، گزینه‌ای مناسب و مقرون‌به‌صرفه برای بسیاری از بیماران است. اگرچه این نوع روکش معایبی مانند احتمال لب‌پریدگی یا تیرگی در لبه لثه دارد؛ اما با انتخاب پزشک ماهر و رعایت مراقبت‌های لازم می‌تواند سال‌ها کارایی و زیبایی خود را حفظ کند. در کلینیک دندانپزشکی دکتر مهتری با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین و تجربه دندانپزشکان متخصص، خدمات ایمپلنت و روکش با بالاترین کیفیت ارائه می‌شود. اگر برای انتخاب بهترین نوع روکش ایمپلنت نیاز به مشاوره دارید، کافی است با ما تماس بگیرید تا راهنمایی دقیق‌تری دریافت کنید.
