هنگامی که تصمیم به انجام ایمپلنت دندان می‌گیرید، یکی از مهم‌ترین تصمیماتی که باید بگیرید، جنس روکش است. روکش ایمپلنت زیرکونیا با مزایای فوق‌العاده‌ای چون استحکام بالا، زیبایی خیره‌کننده و سازگاری با بدن انسان، انتخاب اول بسیاری از افراد شده است. اگر به‌دنبال انتخابی ایدئال برای روکش دندان ایمپلنت‌شده‌تان هستید یا می‌خواهید درباره مزایا، معایب، طول عمر و هزینه‌های این نوع روکش بیشتر بدانید، در ادامه همراه ما باشید.
روکش ایمپلنت زیرکونیا چیست؟
روکش زیرکونیا نوعی تاج مصنوعی است که از ماده‌ای به‌نام «زیرکونیوم دی‌اکساید» ساخته می‌شود. این ماده از دو عنصر زیرکونیوم و اکسیژن تشکیل شده است. اگرچه زیرکونیوم یک فلز محسوب می‌شود؛ اما به‌دلیل فرایند اکسیداسیون، زیرکونیا به ماده‌ای سرامیکی تبدیل و برای کسانی که به فلز حساسیت دارند، گزینه‌ای مناسب محسوب می‌شود. زیرکونیا به‌واسطه خاصیت فلز واسطه‌ای خود، استحکام فلز و مقاومت حرارتی سرامیک را هم‌زمان در خود دارد.
زیرکونیا زیست‌خنثی (bioinert) است؛ یعنی در بدن هیچ واکنش شیمیایی ایجاد نمی‌کند و دچار خوردگی نمی‌شود. همچنین، رنگ سفید طبیعی این ماده، آن را به انتخابی مناسب برای روکش دندان تبدیل کرده است.
مزیت روکش زیرکونیا
استفاده از روکش ایمپلنت زیرکونیا مزایای متعددی دارد که باعث شده است در کلینیک‌های دندانپزشکی معتبر به‌طور گسترده از آن استفاده شود:
زیبایی طبیعی
نبود فلز در روکش ایمپلنت زیرکونیا مزایای زیبایی‌شناسی دارد. رنگ سفید زیرکونیا بسیار شبیه به رنگ طبیعی دندان است؛ بنابراین خبری از رنگ نقره‌ای یا طلایی نیست که هنگام لبخند‌زدن باعث خجالت شود. همچنین با بالارفتن سن و عقب‌رفتن طبیعی لثه‌ها، برخلاف روکش‌های PFM (چینی روی فلز)، دیگر شاهد آن خط خاکستری در مرز لثه و روکش نخواهید بود.
زیرکونیا به‌دلیل رنگ طبیعی سفید و ساختار سرامیکی‌اش، به‌راحتی با رنگ بقیه دندان‌ها هماهنگ می‌شود. این ماده در انواع مختلف با درجات گوناگون شفافیت وجود دارد و دندانپزشک می‌تواند نوعی را انتخاب کند که بیشترین تطابق را با لبخند شما داشته باشد.
استحکام بالا
زیرکونیا یکی از سخت‌ترین مواد در دندانپزشکی است و مقاومت بالایی در برابر فشارهای جویدن دارد. این استحکام بالا، آن را به گزینه‌ای مناسب برای ترمیم دندان‌های عقب (آسیاب‌ها) که بیشترین میزان فشار ناشی از جویدن را دارند، تبدیل می‌کند. برخی از مواد در برابر این فشار ترک می‌خورند یا می‌شکنند؛ اما زیرکونیا این مقاومت را به‌خوبی تحمل می‌کند.
زیست‌سازگاری
روکش‌های زیرکونیا بدون فلز هستند؛ به‌همین‌دلیل زیست‌سازگار به‌شمار می‌روند؛ یعنی احتمال واکنش منفی یا حساسیت با بافت‌های اطراف بسیار پایین است. جالب است بدانید که از زیرکونیا از دهه ۱۹۶۰ در جراحی‌های پروتز مفاصل ران، انگشت و گوش هم استفاده می‌شود.
جاگذاری راحت روکش در دهان
به‌لطف طراحی دقیق فضای داخلی در مدل‌های دیجیتالی، سطح داخلی (intaglio) روکش‌های زیرکونیا کاملاً صاف است. اسکن دیجیتال و تنظیمات کامپیوتری باعث حذف خط‌وخش‌های ناشی از ابزار الماسی و ناهمواری‌های معمول در آماده‌سازی دندان شده‌اند. به‌همین‌دلیل، روکش‌های زیرکونیا بدون مقاومت اضافی و به‌راحتی روی دندان قرار می‌گیرند. این موضوع، رضایت دندانپزشک و بیمار را در پی دارد.
معایب روکش زیرکونیا
اگرچه روکش زیرکونیا انتخابی ممتاز است؛ اما بی‌نقص هم نیست:
- هزینه بالا: یکی از مهم‌ترین چالش‌ها، قیمت بالاتر این روکش نسبت به گزینه‌هایی مثل PFM است؛
- فرایند ساخت پیچیده‌تر: تولید این نوع روکش نیازمند تجهیزات خاص و لابراتوارهای پیشرفته است که در همه مراکز دندانپزشکی در دسترس نیست.
تفاوت روکش زیرکونیا و PFM
برای انتخاب بهترین نوع روکش در جدول زیر مقایسه‌ای بین روکش ایمپلنت زیرکونیا و PFM (فلز–سرامیک) انجام داده‌ایم:
ویژگی | روکش زیرکونیا | روکش PFM (پرسلن متصل به فلز) |
مواد تشکیل‌دهنده | اکسید زیرکونیوم (ماده سرامیکی بسیار مقاوم) | هسته فلزی (کروم–کبالت یا نیکل) با پوشش پرسلن |
زیبایی‌شناسی | بسیار بالا؛ رنگ طبیعی، شفافیت مناسب، بدون حاشیه فلزی | خوب؛ ممکن است حاشیه فلزی در لثه دیده شود، به‌ویژه در عقب‌رفتگی لثه |
استحکام | بسیار بالا (900-1200 مگاپاسکال)، مناسب دندان جلو و عقب | بالا؛ اما پرسلن سطحی ممکن است ترک بخورد یا لب‌پر شود. |
دوام | بسیار مقاوم در برابر شکست و سایش | مقاوم، اما احتمال سایش یا ترک در پرسلن وجود دارد. |
سازگاری زیستی | عالی؛ بدون واکنش آلرژیک، زیست‌سازگار کامل | خوب؛ اما امکان حساسیت به فلز در برخی افراد وجود دارد. |
هزینه | گران‌تر؛ به‌دلیل تکنولوژی و مواد پیشرفته | ارزان‌تر از زیرکونیا، اما همچنان پرهزینه |
ضخامت روکش | نازک‌تر (0.5-1 میلی‌متر)، نیاز به تراش کمتر دندان | ضخیم‌تر (1.5-2 میلی‌متر)، نیاز به تراش بیشتر دندان |
شفافیت | بالا؛ ایدئال برای دندان‌های جلویی | کمتر؛ ممکن است ظاهری غیرطبیعی برای دندان‌های جلو ایجاد کند |
مقاومت به لکه‌پذیری | بسیار مقاوم؛ تغییر رنگ بسیار کم | مقاوم؛ اما احتمال لکه‌دارشدن پرسلن در طول زمان وجود دارد. |
کاربرد | مناسب برای روکش تکی، بریج بلند، دندان جلو و عقب | مناسب برای روکش تکی و بریج، بیشتر در دندان‌های عقب |
فرایند ساخت | با فناوری CAD/CAM، دقت بالا، تولید سریع‌تر | ساخت دستی یا نیمه‌اتوماتیک، زمان‌برتر |
احتمال لب‌پریدگی | بسیار کم؛ ساختار یکپارچه | بیشتر؛ لایه پرسلن ممکن است جدا شود یا ترک بخورد. |
وزن | سبک‌تر؛ به‌دلیل نداشتن فلز | سنگین‌تر؛ به‌دلیل وجود هسته فلزی |
راحتی بیمار | بسیار راحت؛ به‌دلیل نازکی و سازگاری زیستی بالا | راحت؛ اما ممکن است سنگین‌تر احساس شود. |
طول عمر | ۱۰ تا ۱۵ سال یا بیشتر با مراقبت مناسب | ۸ تا ۱۲ سال؛ پرسلن ممکن است زودتر آسیب ببیند. |
طول عمر روکش زیرکونیا
یکی از دلایل محبوبیت این نوع روکش، دوام بالای آن است. در شرایط ایدئال و با رعایت بهداشت دهان، روکش زیرکونیا می‌تواند بین ۱۰ تا ۲۰ سال و حتی بیشتر عمر کند. در یک پروژه تحقیقاتی بالینی بلندمدت از بنیاد Clinicians Report با همکاری بیش‌از ۱۰۰ دندانپزشک و ۱۰۰ لابراتوار دندانسازی، هیچ موردی از شکست یا ترک در روکش‌های تک‌واحدی زیرکونیای با استحکام کامل پس‌از حدود ۱۲ سال استفاده در دهان گزارش نشده است. البته عواملی مثل فشار جویدن، عادات غلط (مثل دندان‌قروچه) و میزان مراقبت‌های شخصی در طول عمر آن مؤثرند. برخی عادت‌ها که عمر روکش ایمپلنت زیرکونیا را کاهش می‌دهند، عبارت‌اند از:
- جویدن یخ؛
- بازکردن بسته‌بندی‌ها با دندان؛
- جویدن ناخن؛
- بهداشت نامناسب دهان.
مراقبت‌های لازم بعداز روکش زیرکونیا
برای افزایش ماندگاری و جلوگیری از بروز مشکلات، رعایت نکات زیر توصیه می‌شود:
- مسواک‌زدن دو بار در روز با مسواک نرم و خمیردندان غیرساینده؛
- استفاده از نخ دندان و واترپیک برای تمیزکردن فضای بین روکش و لثه؛
- پرهیز از خوردن غذاهای بسیار سفت (مثل یخ یا فندق با پوست)؛
- مراجعه منظم به دندانپزشک جهت معاینه و بررسی سلامت روکش و لثه‌ها.
درک اهمیت معاینات منظم دندانپزشکی برای حفظ سلامت و زیبایی روکش‌های زیرکونیای شما بسیار حیاتی است. این معاینات فرصتی را برای دندانپزشک فراهم می‌کنند تا وضعیت روکش‌ها را بررسی و از عملکرد صحیح و حفظ زیبایی آن‌ها اطمینان حاصل کند.
برخی از دلایل کلیدی برای ضرورت این چکاپ‌ها عبارت‌اند از:
- معاینه‌ها امکان تشخیص زودهنگام هرگونه تغییر در رنگ، حساسیت یا فیت‌بودن (تناسب) روکش را فراهم می‌کنند؛
- تمیزکاری حرفه‌ای در این ویزیت‌ها به افزایش دوام و زیبایی روکش‌ها کمک می‌کند؛
- این جلسات فرصتی برای دریافت دستورالعمل‌های مراقبتی شخصی‌سازی‌شده از سوی دندانپزشک شما هستند؛
- پایش منظم کمک می‌کند تا روکش‌ها در بهترین حالت عملکرد خود باقی بمانند و در طول زمان، ظاهر زیبای خود را حفظ کنند.
در کلینیک دکتر مهتری، تمامی بیماران بعداز نصب روکش، دستورالعمل‌های دقیق مراقبتی دریافت می‌کنند.
بهترین نوع روکش ایمپلنت دندان
انتخاب بهترین روکش به موقعیت دندان، نیازهای زیبایی، بودجه و شرایط جسمانی بیمار بستگی دارد. اما از دیدگاه تخصصی، روکش زیرکونیا یکی از بهترین گزینه‌ها برای ایمپلنت دندان‌های جلو و حتی عقب است؛ چون ترکیبی از زیبایی، دوام و سازگاری بیولوژیکی را فراهم می‌کند.
عوامل مؤثر بر هزینه روکش ایمپلنت
قیمت‌گذاری روکش ایمپلنت به چند عامل بستگی دارد:
- نوع روکش انتخابی (زیرکونیا، PFM، تمام سرامیک و غیره)؛
- تعداد دندان‌هایی که نیاز به روکش دارند؛
- دستمزد دندانپزشک و تکنسین لابراتوار؛
- محل کلینیک (شهر و منطقه)؛
- تجهیزات و برندهای استفاده‌شده در فرایند ساخت و نصب.
سوالات متداول:
قیمت روکش ایمپلنت زیرکونیا در تهران بسته به برند، پیچیدگی کیس بیمار و تجربه دندانپزشک بسیار متغیر است. روکش‌های زیرکونیا معمولاً قیمت بالاتری نسبت به دیگر انواع روکش دارند و البته مشخص است که هرچه تجربه دندانپزشک بیشتر و سطح مهارت و تخصصش بالاتر باشد، هزینه بالاتری دریافت می‌کند.
در اکثر بیمه‌های پایه، هزینه روکش دندان تحت پوشش قرار نمی‌گیرد؛ چراکه درمان ایمپلنت و روکش جزو خدمات زیبایی محسوب می‌شود. بااین‌حال، برخی بیمه‌های تکمیلی ممکن است بخشی از هزینه را تقبل کنند. توصیه می‌شود پیش‌از اقدام به درمان، شرایط بیمه خود را با شرکت بیمه‌گر بررسی کنید.
روکش ایمپلنت زیرکونیا ترکیبی از زیبایی، دوام، ایمنی و سازگاری زیستی را فراهم می‌کند و انتخابی مطمئن برای تکمیل درمان ایمپلنت دندان محسوب می‌شود. با وجود هزینه بالاتر نسبت به گزینه‌های دیگر، کیفیت و ماندگاری این روکش، ارزش سرمایه‌گذاری روی آن را دارد. اگر به‌دنبال خدمات تخصصی ایمپلنت و روکش در تهران هستید، مشاوره با تیم حرفه‌ای کلینیک دندانپزشکی دکتر مهتری می‌تواند بهترین تصمیم را برای لبخند آینده‌تان رقم بزند.
